හෝපළු වනපෙත කම්පිත කරවන

හෝපළු වනපෙත කම්පිත කරවන

මන්මද නර්තන රංගන කළ මැන... ළැම විල පියකරු හසුන් රකින්නී සිහිනිඟ සුවිපුල් උකුල් දරන්නී මන්මද නර්තන රංගන කළ මැන... හෝපළු වනපෙත...... අංජන ගල්වන පංකජ නයනී වෙණ චංචල කළ සත්සර දියණී මන්මද නර්තන රංගන කළ මැන... හෝපළු වනපෙත......

මේ ගීතය වික්ටර් රත්නායකයන් අතින් නිර්මාණය වූයේ ‘ස’ ප්‍රසංගය අතරතුෙර්ය. එය සිදු වූයේ තරමක ආන්දෝලනාත්මක සිදුවීමක් නිසා. වික්ටර් රත්නායකයන් මේ ගීතයට කලින් ගැයුවේ දයානන්ද ගුණවර්ධනයන් රචිත, ලයනල් අල්ගමයන් විසින් සංගීතවත් කළ ‘සොඳුරිය ඔබගේ වුවන මලක් නම්’ ගීයයි. ‘වික්ටර්ගේ ‘ස’ දුවන්නේ මගේ ගීතය නිසා’ යැයි වරෙක ලයනල් අල්ගමයන් කර තිබූ ප්‍රකාශය නිසා වික්ටර් රත්නායකයන් ඉන් මතුවට ඒ ගීතය නොගයන්නට තීරණය කලා.

සිය මිතුරු කේ. ඩී. කේ. ධර්මවර්ධනයන්ට කියා මේ ගීතය රචනා කර ගෙන එය සංගීතවත් කොට ගායනා කළේ ඔහු සතු අදීනත්වය හා නොනැමෙන සුළු ගතිය නිර්මාණශීලීව විදහා පාමින්. මේ ගීතයේ තනුව සඳහා එතුමා යොදාගෙන ඇත්තේ උත්තර භාරතීය රාගධාරී සංගීතයේ එන භාගේශ්‍රී රාගය ඇසුරු කරගනිමින්.

ධර්මවර්ධනයන් මේ ගීතය රචනා කර තිබෙන්නේ ඉන්දීය කවියෙකු වූ ශ්‍රී ජයදේවයන්ගේ ගීත ගෝවින්දය නම් කාව්‍ය ග්‍රන්ථය ඇසුරින්. ගෝවින්ද කියන්නේ විෂ්ණු දෙවියන්ටයි. විෂ්ණු දෙවියන්ගේ අවතාර දහයක් ගැන සාහිත්‍යයේ සඳහන් වෙනවා. එයිනුත් ක්‍රිෂ්ණා ලෙස එතුමා මනුලොව ඉපදුණු විට සිදුවූ පුරාවෘත්ත සංස්කෘත බසින් කාව්‍යමය ස්වරූපයෙන් ලියා තිබෙනවා.

මෙවැනි ශාස්ත්‍රීය ග්‍රන්ථ ධර්මවර්ධනයන්ට කියවීමට අවස්ථාව ලැබුණේ එතුමා නිවේදකයෙක් වීමට පෙර පේරාදෙණි විශ්වවිද්‍යාලයේ පුස්තකාලාධිපති ලෙස කටයුතු කර ඇති නිසා. ඒ වගේම මල්වතු විහාරයේ වෑඋඩ දේවමිත්ත ස්වාමීන්වහන්සේගෙන් එතුමා කුඩා කල සිංහල, පාලි සහ සංස්කෘත භාෂා ඉගෙනගෙන තියෙනවා. එතුමාගේ අතේ නිතරම පොතක් තිබූ බව එතුමාගේ මිතුරන් පවසනවා. ඉතින් මේ ගීතය එතුමා ලැබූ පරිචය ගැන මොනවට පැහැදිලි කරනවා.

මේ ගීතයෙන් ඇත්තටම කියවෙන්නේ සරස්වතී දෙවඟන ගැනයි. සාමාන්‍යයෙන් එතුමිය ගැන අභිනන්දන ගීත තමයි අපිට නිතරම අසන්නට ලැබෙන්නේ. නමුත් මෙතන ඇයට වේදිකාවට ඇවිත් නර්තනයක් ඉදිරිපත් කරන්නට කියා ආරාධනා කරනවා.

• හෝපළු වන පෙත - හෝපළු කියලා කියන්නේ අසෝක නම් ගස්වර්ගයටයි. අසෝක මල් වලට හෝපළු යන වචනයත් යෙදෙනවා.

• ළැම විල පියකරු හසුන් රකින්නී - නිතරම සිනා මුසු මුහුණින් සිටින පියකරු ළැමක් ඇති.

• සිහිනිඟ සුවිපුල් උකුල් දරන්නී - සිහින් ඉඟක් ඇති පුළුල් උකුලක් ඇති.

• අංජන ගල්වන පංකජ නයනී - ඇසේ අංජන ගල්වන සරස්වතිය, මෙතන පංකජ කියන්නේ මඩේ උපන් කියන තේරුම නෙමෙයි. නෙළුම් මලක් තම ආසනය ලෙස තබාගෙන සිටින යන අර්ථයෙන් තමා සරස්වතියට පංකජ කියලා තියෙන්නේ. සංස්කෘත භාෂාවේ පංකජ කියන වචනයට නෙළුම් මල කියන තේරුමත් එනවා. පංකජ කියලා බ්‍රහ්මයාටත් කියනවා. ඉතින් සරස්වතිය කියන්නේ බ්‍රහ්මයාගේ බිරිඳ නේ. ඇයටත් පංකජ කිව්වාට ප්‍රශ්නයකුත් නැහැ.

• වෙණ චංචල කළ සත්සර දියණී - වීණාව වයන සංගීතයට අධිපති දියණිය.

දැන් බලමු තේරුම.

සරස්වතී දේවීය, අසෝක ගසින් පිරි වනයම මන්මත් කරවන නර්තනයනක් ඉදිරිපත් කරනු මැන.

නිතරම සිනා මුසු මුහුණින් සිටින පියකරු ළැමක්, සිහින් ඉඟක් සහ පුළුල් උකුලක් ඇති සරස්වතිය, මන්මත් කරවන නර්තනයනක් ඉදිරිපත් කරනු මැන.

ඇසේ අංජන ගල්වන, නෙළුම් මලක් තම ආසනය ලෙස තබාගෙන සිටින, වීණාව වයන සංගීතයට අධිපති දියණිය, මන්මත් කරවන නර්තනයනක් ඉදිරිපත් කරනු මැන.

ඉතින් මේ ගීතයේ තනුවට භාගේශ්‍රී රාගය යොදාගන්නට හේතුවත් ආචාර්ය වික්ටර් රත්නායකයන් පවසන පරිදි, මෙහි මාත්‍රා 16 බැගින් අඩංගු වෙලා තිබෙන නිසාත් ගීත ගෝවින්දය ඇසුරින් ලියා තිබෙන නිසාත් ය. අනිත් එක භාගේශ්‍රී රාගයේ ස්වර සංගතියෙන් අපට හැඟවෙන්නේ, පෙම්වතියක් තම පෙම්වතා එනතුරු බලා සිටින විට ඇතිවන හැඟීමයි. එහි ගායන සමය රාත්‍රී දෙවන ප්‍රහාරයයි. එනම් රාත්‍රී 9-12 කාලය.

ඉතින් මෙතන සරස්වතියට ඇවිත් නර්තනයට ආරාධනා කරන තුරු අපිට ඇතිවන හැඟීම ඒ තනුවෙන් උද්දීපනය වෙනවා නේද?